Agile ontwikkelen van applicaties is inmiddels de norm binnen de ICT. Dit betekent dat een applicatie als “minimum viable product”, of in ieder geval niet met alle functionaliteit die gepland was, in productie wordt genomen. Voor gebruikers die gewend zijn om applicaties in gebruik te nemen die via waterval zijn ontwikkeld, kan dit in sommige gevallen nog wel eens een schok zijn. Ze gaan namelijk aan de slag met een applicatie die in hun ogen “onaf” kan zijn.
Wanneer er richting de gebruikers niets aan verwachtingsmanagement wordt gedaan, kunnen de verwachtingen van de gebruiker zo hoog zijn, dat het werken met de applicatie eigenlijk alleen nog maar tegen kan vallen. Deze negatieve ervaring zorgt voor weerstand en (in het ergste geval) het niet accepteren van de applicatie.
In de game-industrie zie je de laatste jaren een interessante ontwikkeling. Steeds meer game-ontwikkelaars geven hun klanten toegang tot een vroegtijdige versie van hun game. Deze versie bevat nog bugs en heeft nog niet alle functionaliteit die gepland staat. Dit wordt vaak aangeduid met de term “Alpha” of “Beta”.
Dit klinkt allemaal redelijk acceptabel; mensen die écht geïnteresseerd zijn in een product kunnen dit al gebruiken voordat het echt helemaal af is. Maar vergis je niet; het gaat hierbij niet om een handje vol mensen die geld hebben betaald voor een game die nog niet klaar is. Het spel Playersunknown’s Battleground van PUBG Corporation is hier waarschijnlijk het meeste sprekende voorbeeld van. In de Beta fase van de ontwikkeling van de game hadden ze hun spel meer dan 20 miljoen (!) keer verkocht. En dan gaat het niet om een uitgave van een paar euro, maar om ongeveer 30 euro om het spel te kopen.
Mensen zijn dus bereid om voor een onaf, maar (potentieel) goed product geld te betalen. Daarnaast denk je misschien dat deze “Alpha” of “Beta” status maar een aantal weken of maanden kan aanhouden, maar dan heb je het mis. Voor Playersunknown’s Battleground is dit een periode geweest van 9 maanden. De game RimWorld van Ludeon Studios heeft zijn spel al sinds november 2013 (!) als “Alpha” beschikbaar. Op het moment van schrijven heeft het spel nog steeds een “Beta” status en hebben ongeveer een miljoen mensen de game aangeschaft.
Maar nog interessanter is het psychologische effect van het gebruik van de term “Alpha” of “Beta” op de gebruikers. Omdat de gebruikers weten dat de game niet af is, gaan ze ook met een andere mindset naar het spel kijken. Ze accepteren meer bugs en ontbrekende functionaliteit en zijn ook meer betrokken bij de ontwikkeling van de game. Met andere woorden: mensen zijn bereid om hun commitment te geven aan iets dat potentieel heeft, maar waarvan ze weten dat het op dit moment nog niet helemaal werkt zoals het zou moeten.
Binnen applicatieontwikkeling zie je deze manier van ontwikkeling nog nauwelijks voorkomen. Natuurlijk geeft agile ontwikkeling de mogelijkheid om steeds feedback van gebruikers te ontvangen en hierdoor de ontwikkeling van de applicatie aan te passen. Maar zeker bij grote groepen gebruikers zullen er altijd mensen zijn die zich niet betrokken voelen bij het ontwikkelproces. Wanneer je met een applicatie in productie gaat die je de status “Beta” geeft, communiceer je duidelijk naar de gebruikers dat de applicatie nog niet klaar is. Hierdoor ontstaat een zelfde soort mindset als bij eerder genoemde voorbeelden: de verwachtingen van de medewerker worden naar beneden bijgesteld en een bug of missende functionaliteit wordt sneller geaccepteerd. Als er daarnaast een mogelijkheid wordt geboden om suggesties of ideeën in te kunnen dienen, dan kan dat de betrokkenheid van de gebruikers nog meer vergroten. Vervolgens kan je als project zelf bepalen hoe lang je deze “Beta” fase kan laten duren, want zolang er functionaliteit wordt toegevoegd kan deze status blijven bestaan. Dat moment kan zijn wanneer je applicatie “feature complete” is of wanneer je vast kan stellen dat deze voldoende draagvlak heeft gekregen bij de gebruikers dan de “Beta” fase geen meerwaarde meer heeft. Maar wat is er mis met een applicatie die voor altijd in de “Beta” fase blijft?
Het feit dat er bij Agile ontwikkeling iteratief wordt gewerkt, kan ervoor zorgen dat gebruikers een, in hun ogen, onvolledige applicatie krijgen voorgeschoteld. Door in productie te gaan met een “Beta” versie verander je de mindset van gebruikers, waardoor het acceptatieproces van de applicatie makkelijker is en je meer betrokkenheid kan creëren. Waarom zou je dat niet willen?!?
