Sinds 2011 werk ik als ondernemer in de IT branche. Ik ben mede-oprichter en directeur van een succesvol testbedrijf en ook moeder van 2 jonge kinderen. Dat blijkt in ons land een bijzondere combinatie te zijn. Lucky me?
Bijna zeven jaar geleden startte ik, ideologisch gedreven, een bedrijf in Software Testen. Ik herinner me het nog als de dag van gisteren. Wat begon op een zolderkamertje is uitgegroeid tot een volwassen bedrijf met ruim 30 medewerkers. En wat ben ik trots op dit team. Een team dat bestaat uit veel mannen en een paar vrouwen. Over dat laatste feit krijg ik met enige regelmaat een clichématige opmerking naar mijn hoofd geslingerd. Natuurlijk weet ik wel dat een betere man-vrouw balans goed is voor het team…
Maar waarom zitten er zo weinig vrouwen in ons team? Waarom kiezen zo weinig dames in Nederland voor een technische opleiding? Wat is de reden dat er altijd zo spastisch wordt ingezoomd op de ongelijke man-vrouw verdeling in het bedrijfsleven en specifiek in technische functies?
Ik neem je mee in mijn verbazing. Ooit startte ik mijn carrière in de uitzendwereld en kwam te werken in een team vol vrouwen. Na een paar jaar vond ik het tijd geworden voor een nieuwe stap en ging werken voor een groot IT bedrijf in een team dat voornamelijk bestond uit mannen. Zo belandde ik van een kippenhok tussen de haantjes. En ik vond het er heerlijk; (schunnige) humor, direct taalgebruik en een beetje wedijverig. Jezelf als vrouw staande houden tussen die kerels was weleens een uitdaging en betekende soms enige aanpassing van mijn gedrag. Andersom gold dat natuurlijk ook.
In Rusland, Azië en Oost-Europa werken veel meer vrouwen in technische beroepen dan in West-Europa en de VS. Het blijkt dat die vrouwen uit pure noodzaak, bijvoorbeeld vanwege oorlogen, religie, communisme, en/of armoede, deze beroepen ook in het verre verleden al moesten vervullen. Zij hebben daarin geen of minder keuze (gehad) dan wij hier in het ‘rijke’ westen. Rusland heeft een tijd gekend waarin door oorlogen te weinig mannen over waren voor de technische beroepen. In Bulgarije en Roemenië mochten vrouwen voorheen vanwege het communistische regime niet slechts op de kinderen passen en moesten dus ook aan het werk. Zij vervulden dan banen die tevens door mannen werden uitgevoerd, zoals smid en monteur. Later werd dat ook programmeur, waarin de arbeidsmarkt daar momenteel floreert. Tegenwoordig doen we er in onze Westerse maatschappij alles aan om die noodzaak niet te hebben en laten we hopen dat er nooit meer een oorlog voor nodig is.
Ik lees interviews van vrouwelijke software ontwikkelaars uit India – weliswaar afkomstig uit rijkere families – die de keuze kregen om te gaan studeren. Ze moesten dan wel een studie kiezen waar de garantie op een baan erg hoog is voor de komende jaren: de IT. Vervolgens hebben deze dames alles op alles gezet om daarin te slagen.
Waarom kan dat dan niet hier? Omdat wij, dames, een keuze hebben. Daar ligt volgens mij het antwoord. Want zodra er een keuze is, kiezen dames vanuit intrinsieke motivatie minder snel voor een technisch beroep. In ons rijke kikkerlandje hebben we als vrouwen de enorme luxe om te kiezen voor een studie, thuis te blijven bij de kinderen, deels of volledig te gaan werken, een onderneming op te richten of wat dan ook te gaan doen. Het vrouwelijk brein is echter zo geëvolueerd dat wij graag zorgen voor anderen, een groter empathisch vermogen hebben, maar daarentegen minder stressbestendig zijn dan mannen. En nee, wij vrouwen kunnen niet alles tegelijk. We zijn over het algemeen sneller en beter in plannen en organiseren, omdat we verbanden anders leggen dan mannen. Omdat de natuur ons die gave gegeven heeft, neigen de dames vaker naar rollen en branches waarin ze die eigenschappen goed in kunnen zetten. En natuurlijk generaliseer ik, want er zijn wel degelijk uitzonderingen. Kijk voor een hilarische uitleg over het verschil tussen het mannelijk en vrouwelijk brein vooral eens naar ‘The tale of two brains’ van Mark Gungor https://youtu.be/3XjUFYxSxDk.
De oplossing ligt mijns inziens in kinderen van jongs af aan stimuleren voor de techniek. Daarnaast geldt voor iedereen: als je écht iets wilt bereiken, zal je ervoor moeten knokken. Het levende bewijs is een van mijn vrouwelijke collega’s, succesvol technisch tester en programmeur, die opgroeide met een paar broers en met hen leerde sleutelen aan brommers en computers. De interesse in hoe dingen technisch in elkaar zitten, werd bij haar tijdens haar kinderjaren al gewekt.
Omdat je als kind al wordt gevraagd wat je later worden wil, is het mijns inziens noodzaak dat we veel eerder én beter aan kinderen de verschillende disciplines moeten laten zien die mogelijk zijn binnen het technische bedrijfsleven, met name in de IT sector. Afstudeerrichtingen binnen IT opleidingen moeten zich meer gaan focussen op de rollen waar organisatie, planning, communicatie en leiderschap naar voren komen, zoals de rol van tester.
Wat ik positief vind, is dat er in de afgelopen jaren veel aandacht is besteed voor werken in de IT op hogescholen en in de media. Mijn collega’s werken daar ook graag aan mee en delen hun enthousiasme over hun vakgebied maar al te graag tijdens gastcolleges. Hiermee zou op de basisscholen ook al gestart moeten worden, om zowel de jongens maar zeker ook de meisjes enthousiast te krijgen voor de techniek. Dus dames, kies ervoor om tussen de heren het verschil te gaan maken. Je hebt hier immers de keuze. Ik had die ook en ik kan je meegeven dat het hartstikke leuk is in de IT!
